Soundscape (cảnh quan âm thanh) là thuật ngữ dùng để chỉ môi trường âm thanh của một khu vực, được tạo ra bởi sự kết hợp của các loại âm thanh khác nhau. Có 3 loại âm thanh mà bạn (có thể) nghe mỗi ngày:
Geophony (địa âm): âm thanh được tạo da bởi nguồn phi sinh học trong môi trường tự nhiên, không phải từ sinh vật sống tạo ra.
– Tiếng gió, tiếng sóng, tiếng sấm, tiếng nước chảy, tiếng mưa…
Biophony (âm thanh sinh học): âm thanh được tạo ra bởi sinh vật, gồm động và thực vật, vi sinh vật.
– Tiếng chim hót, tiếng lách tách của lá cây, …
Anthrophony (âm thanh người tạo): âm thanh được tạo ra từ con người, vô tình hay có chủ ý.
– Tiếng chuông, tiếng máy tàu, tiếng nói cười, tiếng đàn, tiếng công trình…
Nếu bạn thích chủ đề này có thể tìm thêm qua từ khoá Bernie Krause. Ông là nhạc sĩ và nhà sinh thái học cảnh quan âm thanh người Mỹ. Thuật ngữ “geophony, biophony, anthrophony” là do ông nghĩ ra để mô tả các loại âm thanh khác nhau, sau một thời gian nghiên cứu và ghi âm các loại âm thanh trên khắp thế giới.
Nguyên văn đoạn chia sẻ của bác Bernie Krause:
https://www.ted.com/talks/bernie_krause_the_voice_of_the_natural_world/transcript?language=vi
“Khi tôi lần đầu tiên ghi lại những âm thanh hoang dã 45 năm trước đây, tôi không có ý nghĩ Kiến ấu trùng côn trùng, hải quỳ và virus tạo ra chữ ký âm thanh. Nhưng chúng đã làm điều đó. Và do đó, Trong tất cả môi trường sống hoang dã trên hành tinh này, như tiếng rừng mưa nhiệt đới Amazon bạn đang nghe. Trên thực tế, rừng mưa, ôn đới và nhiệt đới mỗi thứ đều tạo ra một dàn nhạc động vật sống động, mà cách trình bày hết sức rõ ràng,có tổ chức từ tiếng côn trùng, bò sát, động vật lưỡng cư, chim và động vật có vú. Và mỗi cảnh quan âm thanh (soundscape) có nguồn gốc từ môi trường sống hoang dã tạo ra chữ ký độc nhất của riêng mình, trong đó mỗi thứ đều có chứa một lượng thông tin đáng kinh ngạc, và đó là điều tôi muốn chia sẻ với bạn ngày hôm nay.
Cảnh quan âm thanh được tạo thành từ ba nguồn cơ bản. Đầu tiên là địa âm (geophony) hoặc các âm thanh không được tạo từ các sinh vật sống như gió trên những kẽ lá, nước trong một dòng suối, sóng ở bờ biển, xê dịch trong lòng đất.
Nguồn thứ hai trong số này là âm thanh sinh học (biophony): tất cả các âm thanh được tạo ra từ các sinh vật trong môi trường sống cho cùng một lúc và cùng một nơi.
Và nguồn thứ ba là tất cả các âm thanh có nguồn gốc từ con người đó được gọi là âm thanh người tạo (anthrophony). Một số có tổ chức, như âm nhạc hoặc ca kịch, nhưng hầu hết nó là hỗn loạn và không mạch lạc, mà một số trong chúng, ta gọi là tiếng ồn.
Có một thời gian khi tôi xem âm thanh hoang dã là một thứ vô giá trị.Nó có ở đó, nhưng nó không có giá trị gì cả. Vâng, tôi đã sai. Những gì tôi học được từ những lần được tiếp xúc được lắng nghe một cách cẩn thận cho chúng ta một công cụ vô cùng quý giá để đánh giá sức khỏe của một môi trường sống trên toàn bộ phổ tần của cuộc sống.
Vào cuối thập niên ’60s, khi tôi thu âm lần đầu các phương pháp của ghi âm thời đó bị giới hạn bởi công nghệ, dẫn đến việc lưu trữ bị những âm thanh riêng lẻ của từng loài như tiếng chim thì chủ yếu, trong phần đầu, nhưng sau đó là tiếng các loài động vật như động vật có vú và động vật lưỡng cư. Đối với tôi, đây như là sự cố gắng để hiểu sự vĩ đại của bản giao hưởng số 5 của Beethoven bằng một cách trừu tượng từ âm thanh của một người chơi vĩ cầm đơn bị tách ra khỏi bối cảnh của dàn nhạc và nghe chỉ là một đoạn. May mắn thay, ngày càng nhiều tổ chức đang thực hiện các mô hình toàn diện hơn mà tôi và các đồng nghiệp đã giới thiệu trong lĩnh vực cảnh quan âm thanh sinh thái.
Khi tôi bắt đầu ghi âm cách đây hơn 40 năm Tôi có thể ghi lại trong khoảng 10 giờ và tách ra được một giờ âm thanh có thể sử dụng, đủ tốt cho một album hoặc một soundtrack phim hoặc cho một bảo tàng. Bây giờ, bởi vì hiện tượng nóng lên toàn cầu, khai thác tài nguyên, và tiếng ồn của con người, cùng với rất nhiều các yếu tố khác, nó có thể mất đến 1.000 giờ hoặc hơn để nắm bắt những điều tương tự. Đầy đủ 50 phần trăm của lưu trữ của tôi xuất phát từ môi trường sống đã hoàn toàn thay đổi rằng họ đang hoặc là hoàn toàn im lặng hoặc có thể không còn được nghe thấy trong bất kỳ hình thức ban đầu của họ.
Các phương pháp thông thường đánh giá một môi trường sống đã được thực hiện bằng cách đếm số lượng các loài và số lượng cá thể trong mỗi loài trong một khu vực nhất định. Tuy nhiên, bằng cách so sánh dữ liệu kết nối cùng với mật độ và sự đa dạng từ những gì chúng ta nghe được, Tôi có thể đi đến kết quả tổng kết chính xác hơn. Và tôi muốn cho bạn thấy một số ví dụ mà tiêu biểu cho các khả năng mở khóa bằng cách tiên đoán về vũ trụ này.”
Xem tiếp lại link.
Hiểu được 3 loại âm thanh cơ bản sẽ giúp bạn phân biệt được tiếng ồn xung quanh, từ đó giúp hạn chế tiếng ồn làm bạn khó chịu và giúp cho việc chuẩn bị vào giấc ngủ trở nên dễ dàng.
Cảm ơn bạn đã đọc!
Cô Hai Podcast tổng hợp.
